Τον Αύγουστο του 2021, μία αρχικά μικρή φωτιά στην Εύβοια εξελίχθηκε σε ανεξέλεγκτη πυρκαγιά που διήρκεσε για περισσότερες από 7 ημέρες. Η πυρκαγιά είχε ως αποτέλεσμα την απώλεια ενός τεράστιου όγκου δασών, καθώς κατακάηκαν 46.582 εκτάρια (465.820 στρέμματα), έκταση μεγαλύτερη από το νησί της Νάξου. Τα τελευταία χρόνια, η επιστημονική κοινότητα έχει υιοθετήσει τον όρο “megafire”, για να περιγράψει τέτοιου είδους πυρκαγιές. Μία δασική πυρκαγιά ορίζεται ως megafire είτε με βάσει το μέγεθός της (συνήθως >10000 εκτάρια) είτε με βάση τις ανεπανόρθωτες ζημιές που προκαλεί στους ανθρώπους και το περιβάλλον.

Tα megafires στο παρελθόν αποτελούσαν σπάνιο φαινόμενο, όμως τα τελευταία χρόνια παρατηρείται αυξημένη συχνότητα και ένταση των δασικών πυρκαγιών στη χώρα μας και γενικότερα στη Μεσογειακή λεκάνη. Αυτό φαίνεται να συνδέεται κυρίως με την αυξανόμενη ξηρασία, τα παρατεταμένα κύματα καύσωνα, αλλά και την ανεξέλεγκτη συσσώρευση καύσιμης ύλης στην οποία συμβάλει και η εγκατάλειψη της αγροτικής γης. Παραδόξως, η προσπάθεια προστασίας των δασών μπορεί να οδηγήσει στην αύξηση του κινδύνου για μεγάλες πυρκαγιές. Όσο περισσότερο “προστατεύουμε” τα δασικά οικοσυστήματα, αποκλείοντάς τα από την ανθρώπινη επέμβαση, τόσο περισσότερο αυξάνεται η πιθανότητα εμφάνισης megafires.

Σύμφωνα με τα κλιματικά μοντέλα, οι ακραίες θερμοκρασίες που σημειώθηκαν το 2022 στην Ευρώπη, θα είναι ιδιαίτερα συνηθισμένες το 2035 και ο κανόνας το 2050. Είναι σαφές λοιπόν, ότι οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε από τις δασικές πυρκαγιές απαιτούν αποφασιστική δράση. Είναι απαραίτητο να στηριχθούμε σε προληπτικές μεθόδους διαχείρισης καυσίμων, τη διαμόρφωση προφυλακτικών ζωνών, την ενίσχυση της επιτήρησης και την έγκαιρης ανίχνευσης των πυρκαγιών. Επιπλέον να επενδύσουμε στην έρευνα και να αξιοποιήσουμε τις καινοτόμες υπηρεσίες που παρέχονται από την επιστημονική κοινότητα για την πρόβλεψη των δασικών πυρκαγιών, την έγκαιρη ανίχνευση, την ανάδειξη των πιο ευάλωτων περιοχών αλλά και την πρόταση και αξιολόγηση προληπτικών μέτρων.