Η κλιμάκωση της κλιματικής αλλαγής, σε όλο τον πλανήτη, αυξάνει την τρωτότητά των δασών σε πυρκαγιές, και απειλεί την ίδια την ύπαρξή τους. Οι δασικές πυρκαγιές έχουν σοβαρές επιπτώσεις στην χερσαία πανίδα & χλωρίδα, σε ανθρώπινες περιουσίες και υποδομές, και σοβαρό οικονομικό κόστος καταστολής. Στις χώρες της Μεσογείου (Ελλάδα, Ισπανία, Πορτογαλία), στην διετία 2017-2019, εμφανίστηκαν, οι λεγόμενες, “Mega-fires”1 (δημιουργία πύρινων «καταιγίδων» λόγω κατάρρευσης της ζώνης μεταγωγής). Το ποσοστό εμφάνισής τους είναι χαμηλό, έχουν όμως καταστροφικές συνέπειες στο τοπίο, την οικονομία και τις ζωές των κατοίκων. Είναι σχεδόν αδύνατο να ελεγχθούν με τις συνήθεις τεχνικές πυρόσβεσης και η πρόληψη και διαχείριση τους μοιάζει μονόδρομος. Ειδικότερα στις ζώνες επαφής αστικών περιοχών και φυσικής βλάστησης (wildland urban interface/ WUI2) οι επιπτώσεις μπορούν να είναι δραματικές ενώ ενδέχεται να μετατραπούν και σε τεχνολογικής φύσης καταστροφές. Στην Περιφέρεια Αττικής, το καλοκαίρι του 2018, μια τέτοια πυρκαγιά, είχε σαν αποτέλεσμα εκατόμβη θυμάτων και καταστροφή υποδομών και περιουσιών αναδεικνύοντας την κρισιμότητα της έγκαιρης & έγκυρης πληροφόρησης για την αποτελεσματική διαχείριση των συμβάντων.

Με στόχο την έγκαιρη και έγκυρη πληροφόρηση, προτείνεται η ανάπτυξη πλατφόρμας που προσφέρει καινοτόμες υπηρεσίες σε φορείς άμεσα ή έμμεσα εμπλεκόμενους με την αντιμετώπιση πυρκαγιών; Φορείς με ευθύνη διαχείρισης κρίσεων (πυροσβεστική, πολιτική προστασία), ή/ και φορείς που διαχειρίζονται δομές (π.χ. φιλοξενίας προσφύγων, κατασκηνώσεις, κλπ.), περιβαλλοντικά πάρκα, αρχαιολογικούς χώρους, κλπ.

Εστιάζοντας στην Προτεραιότητα 4: Enhancing disaster preparedness, του Sendai Framework για Disaster Risk Reduction και σε αστικές περιοχές (WUI), οι στόχοι του έργου αναπτύσσονται σε τέσσερις άξονες:

Α- Ανάπτυξη πλατφόρμας άμεσης πρόσβασης ενδιαφερόμενων, σε υπηρεσίες και προϊόντα που ενισχύουν τις επιχειρησιακές τους δυνατότητες.

Β- Κάλυψη αναγκών διαχείρισης συμβάντων: Ανάγκες χρηστών σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, όπως έχουν διαμορφωθεί στα πλαίσια επιχειρησιακών έργων και έργων Ε&Α της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των Ηνωμένων Εθνών. Καταλυτικός είναι ο ρόλος της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας στη οριστικοποίηση των αναγκών και την αξιολόγηση του συστήματος

Β-1/ Ετοιμότητα – Μετριασμός επιπτώσεων: Έλεγχος/Εκτίμηση επικινδυνότητας (πρόγνωση υψηλής χωρικής & χρονικής ανάλυσης); Θέση επικείμενου συμβάντος, βέλτιστη τοποθεσία στόλου (βαρέων οχημάτων, περιπόλους κ.α.), Πρόσβαση, εγγύτητα κατοίκων & κρίσιμων υποδομών στην περιοχή εκδήλωσης, Ιστορικότητα συμβάντων, κλπ.

Β-2/ Διαχείριση συμβάντων/ Event Management: Βελτιστοποίηση χρόνου αντίδρασης για τον περιορισμό των επιπτώσεων; θέσεις προσωρινών δομών (ασφαλή καταφύγια, χώροι πρώτης βοήθειας, κλπ), Ασφαλής Διαφυγή/evacuation, Διάσωση, νοσοκομειακή περίθαλψη, κλπ)

Γ- Διάθεση ελεύθερων δεδομένων και λογισμικού ανοικτού κώδικα: ανοικτό σύνολο δεδομένων αναφοράς για πειραματισμό, επαλήθευση και, δυνητικά, επέκταση των μεθόδων από την ερευνητική κοινότητα.

ΔΑνάπτυξη καινοτόμων μεθόδων βαθιάς μάθησης για την επίλυση του προβλήματος της εκτίμησης κινδύνου πυρκαγιάς σε επίπεδο επόμενης ημέρας.

1WWF. 2019. The Mediterranean burns: WWF’s Mediterranean proposal for the prevention of rural fires, pp 32

2Karma, S. et al. Challenges and lessons learned from past major environmental disasters due to technological or wildland urban interface fire incidents. Contributing Paper to GAR 2019